Wie aan Alkmaar denkt, denkt aan kaas. Volgens historische bronnen had de stad immers in 1365 al een kaasweegschaal. De Kaeskoppenstad heeft echter nog veel meer te bieden. Zo heeft Alkmaar een prachtig historisch centrum inclusief monumentale kerk, waar je naar hartenlust kunt winkelen, borrelen en koffiedrinken. De historie wacht je op op elke straathoek in de vorm van bijzondere gebouwen en interessante verhalen. Van de tachtigjarige oorlog tot nu: Alkmaar biedt het allemaal.
Kaasmarkt en Kaaswaag
Tegenwoordig wordt elke vrijdag in het hoogseizoen nog de traditie van kaashandel op het waagplein voortgezet. Rondom de Waag lopen kaasdragers in traditionele kledij met zogenaamde ‘berries’, waarop ze zo’n 160 kilo kaas kwijt kunnen. De verkoop gebeurt door middel van handjeklap; kaas wordt gewogen en gekeurd, en om stipt één uur ’s middags luidt de waagtorenklok en komt de kaasmarkt tot een einde.
Victorie van Alkmaar
Net als veel andere steden ontkwam ook Alkmaar tijdens de tachtigjarige oorlog niet aan de bezetting door de Spanjaarden. Als een van de eerste steden in Nederland werd Alkmaar echter ook weer bevrijd; de dijken rondom de stad werden doorgestoken, waardoor de Spanjaarden moesten vluchten voor het oprukkende water. Hier komt ook wel de uitdrukking ‘bij Alkmaar begint de victorie’ vandaan. Belangrijk voor de bevrijding was timmerman Maerten Pietersz. van der Mey, die het aandurfde om brieven aan Willem van Oranje, verstopt in zijn polsstok, de stad uit te smokkelen.
Huis met de kogel
In de Appelsteeg vind je nog steeds een pand met een bijzonder verhaal omtrent het beleg van Alkmaar. Het houten huis van Jan Arendszoon werd tijdens de belegering namelijk geraakt door een enorme kanonskogel van de Spanjaarden. Volgens de rekening van de herstelkosten, die bewaard is gebleven, werden een stoel, een spinnewiel en een wastobbe vernietigd en zat er bovendien een groot, gapend gat in de gevel.
Cornelis Drebbel
In 1572 werd in Alkmaar Cornelis Drebbel geboren. Drebbel zou uitvinder worden, maar ook kaarttekenaar, schilder, graveur, lenzenmaker. Hij werd, dankzij zijn bijzondere uitvindingen, uitgenodigd aan het hof van de Engelse koning James I. Aan dat hof ontwierp hij in de jaren 1620 de eerste werkende onderzeeër; een boot gemaakt van hout, voortgestuwd door roeiers, die tot wel 5 meter onder water kon varen.
Hofjes
In de stad vind je ook enkele hofjes, kleine woongemeenschappen waarin van oudsher weduwen en ouden van dagen terecht konden. In Alkmaar worden ze ook wel provenhuizen genoemd. In het hofje van Splinter uit 1646 konden acht ongetrouwde vrouwen gratis wonen, zolang ze zich maar aan de strikte regels binnen het hofje hielden. Een later voorbeeld van een hofje is het Wildemanshofje uit 1713, gesticht door de rijke handelaar Gerrit Wildeman. In het hofje van Sonoy, dat ooit in het bezit was van de gouverneur van het Noordelijk kwartier, kan je tegenwoordig terecht voor een heerlijke kop koffie of een lunch.
Huize De Dieu
In de achttiende eeuw liet burgemeester Carel de Dieu het imposante ‘huize Egmont’ bouwen. Al snel zou het gebouw, dat moest lijken op de monumentale grachtenpanden uit Amsterdam, beter bekend worden onder de naam ‘Huize De Dieu’. Het huis is gebouwd in de overdadige rococostijl van de achttiende eeuw. Tegenwoordig is Sociëteit De Dieu erin gevestigd en worden er wekelijkse rondleidingen gegeven.
Grote of Sint-Laurenskerk
Al veel eerder dan de achttiende eeuw werden er in Alkmaar indrukwekkende gebouwen gebouwd. Aan de Koorstraat staat bijvoorbeeld de imposante vijftiende-eeuwse Grote of Sint-Laurenskerk. Waarschijnlijk staat er op deze plek al sinds de tiende eeuw een kerk; toen was het nog een houten gebouwtje dat bij een aanval door de Friezen afbrandde. Tegenwoordig vind je in de Laurenskerk het oudste nog bespeelbare orgel van Nederland, stammend uit 1511.
Oude Stad Alkmaar
Het Fnidsen, de Hekelstraat, de Appelsteeg en de Mient vormen samen ‘de Oude Stad Alkmaar’, een winkelgebied dat haar wortels heeft in de 19e eeuw. In de kleine, kronkelende straatjes vind je tegenwoordig hippe boetiekjes, vintagewinkels, juweliers, cafés, bloemenwinkels, bakkers en nog veel meer. Een bezoekje aan de Oude Stad is dan ook de ideale afsluiting van een dag in historisch Alkmaar.
Door: Hanna de Vos
Gerelateerde stadswandelingen:
Hofjeswandeling
Alkmaar
Stadswandeling
Alkmaar
Stadswandeling
Victorie van Alkmaar
