De geschiedenis van vrouwen in Nederland zit vol fascinerende verhalen van strijd, doorzettingsvermogen en verandering. Van de eerste stappen richting emancipatie tot het verwerven van gelijke rechten—vrouwen hebben een onmisbare rol gespeeld in de vorming van onze samenleving. Toch zijn veel van hun verhalen lange tijd onderbelicht gebleven, omdat de geschiedschrijving zich vaak richtte op de prestaties van mannen.
Tijdens onze vrouwenwandelingen brengen we deze vergeten of verborgen geschiedenissen tot leven. Wandel mee en ontdek hoe vrouwen generaties lang hebben bijgedragen aan culturele, sociale en politieke veranderingen. Het is tijd om deze verhalen een podium te geven.
Monument Koningin Wilhelmina, Den Haag
Hoewel hun bijdragen niet altijd even prominent in de geschiedschrijving zijn weergegeven, hebben vrouwen door de Nederlandse geschiedenis heen een belangrijke rol gespeeld, In onze speciale vrouwenwandelingen bekijken we de stad eens met andere ogen en leggen we de nadruk op bekende en onbekende vrouwen die in hun stad een rol hebben gespeeld.
In de volgende steden kunt u een vrouwenwandeling boeken:
Alkmaar
Amersfoort
Amsterdam
Den Bosch
Den Haag
Delft
Deventer
Dordrecht
Haarlem
Leiden
Nijmegen
Utrecht
Zutphen
Zwolle
Vrouwen zijn historisch gezien vaak uitgesloten of ondervertegenwoordigd geweest in formele geschiedschrijving. Veel van de gebeurtenissen die als "historisch belangrijk" werden beschouwd, waren gerelateerd aan oorlogen, politiek en economie, waarin mannen vaak de hoofdrol speelden. Hierdoor werden de bijdragen van vrouwen aan andere aspecten van de samenleving, zoals familie, cultuur, kunst en gemeenschap, vaak over het hoofd gezien.
De afgelopen decennia is er echter een groeiende erkenning van het belang om de geschiedenis van vrouwen in de bredere geschiedschrijving op te nemen. Historici en onderzoekers hebben zich ingespannen om de verhalen van vrouwen te herontdekken en te vertellen, en om gendergelijkheid in de geschiedschrijving te bevorderen.
Hoewel er vooruitgang is geboekt, is er nog steeds werk te verrichten om een meer inclusieve en evenwichtige benadering van de geschiedenis te bereiken, waarin zowel de bijdragen van mannen als vrouwen worden erkend en gewaardeerd. Het begrip "herstory" wordt soms gebruikt om te benadrukken dat de geschiedenis niet alleen "his story" (het verhaal van mannen) is, maar ook "her story" (het verhaal van vrouwen).
Beeld Kenau, Haarlem
De geschiedenis van vrouwen in Nederland is complex en gevarieerd, gekenmerkt door de voortdurende strijd voor gelijke rechten en kansen. Vrouwen hebben door de geschiedenis heen belangrijke bijdragen geleverd aan de Nederlandse samenleving, zowel op politiek, sociaal als cultureel gebied.
In de vroege geschiedenis hadden vrouwen vaak beperkte rechten en werden ze beschouwd als ondergeschikt aan mannen. Hun sociale en juridische positie was sterk afhankelijk van de heersende sociale normen en religieuze overtuigingen. In de Middeleeuwen hadden vrouwen vaak een beperkte juridische status en waren hun rechten afhankelijk van hun sociale klasse en familieachtergrond. Toch waren er ook vrouwen die dusdanig opvielen dat zij door hun tijdgenoten werden vereerd, zoals Geertrui van Oosten, die vanwege haar zeer vrome levenswijze in hoog aanzien stond bij de Delftenaren.
Beeld Geertrui van Oosten, Delft
De Gouden Eeuw, die grotendeels samenvalt met de 17e eeuw, staat in Nederland vooral bekend om de bloei van kunst, handel en wetenschap. In deze periode werden vrouwen vaak beperkt tot traditionele rollen binnen het gezin en de samenleving. Desondanks er ook enkele opmerkelijke vrouwen die destijds bekendheid genoten, zoals Anna Maria van Schurman die als eerste vrouw aan de Universiteit van Utrecht studeerde en werd bewonderd om haar kennis op het gebied van talen, filosofie en kunst en Maria Tesselschade Visscher die behoorde tot een groep interellectuelen en kunstenaars en bekend stond om haar talent en charisma. Het is belangrijk op te merken dat vrouwen in die tijd vaak beperkte toegang hadden tot formele educatie en carrièremogelijkheden.
Dat sommige vrouwen er desondanks in slaagden opmerkelijke prestaties te leveren is zeer bewonderenswaardig.
Beeld Maria Tesselschade Roemers Visscher, Alkmaar
In de 18e eeuw begon de Verlichting invloed te krijgen op de positie van vrouwen. Er ontstond een vroege feministische beweging, en vrouwen zoals Aagje Deken en Betje Wolff waren actief in literaire en politieke kringen. Ook in deze periode van intellectuele en culturele ontwikkelingen hebben enkele bijzondere vrouwen een bijdrage geleverd.
In de 19e eeuw begon de vrouwenemancipatie in Nederland sterk te groeien. Vrouwen begonnen zich te organiseren en te strijden voor hun rechten, met name op het gebied van onderwijs en arbeid. Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke arts in Nederland, speelde een belangrijke rol in deze periode.
Standbeeld Aletta Jacobs, Groningen
Aan het begin van de 20e eeuw vochten vrouwen voor het recht om te stemmen. In 1919 werd het algemeen kiesrecht in Nederland ingevoerd, waardoor vrouwen dezelfde politieke rechten kregen als mannen. In de jaren 1960 en 1970 vond de tweede feministische golf plaats. Vrouwen streefden naar gelijke rechten, gelijk loon voor gelijk werk en de mogelijkheid om keuzes te maken op het gebied van werk en gezin. De invoering van de Algemene Wet Gelijke Behandeling in 1994 was een belangrijke mijlpaal in de strijd tegen discriminatie op basis van geslacht.
Vandaag de dag zijn vrouwen actief betrokken bij alle facetten van de samenleving in Nederland. Er zijn nog steeds uitdagingen op het gebied van gendergelijkheid en gelijke kansen, maar er zijn ook veel prestaties geboekt op het gebied van onderwijs, werk en politieke vertegenwoordiging.
