Den Haag is een dorp. Dat klinkt misschien vreemd, maar het is echt waar; de hofstad heeft namelijk nooit officieel stadsrechten gekregen. Desalniettemin behoort Den Haag tegenwoordig tot de top drie grootste steden van Nederland. Er valt ontzettend veel te beleven; of het nu om de koninklijke familie, de regering, het internationaal recht of de nationale geschiedenis gaat, het komt allemaal samen in Den Haag. Een stad die niet alleen bol staat van de geschiedenis, maar waar bovendien nog elke dag opnieuw geschiedenis geschreven wordt.
Mauritshuis
Kunstliefhebbers zijn in Den Haag aan het goede adres. Je vindt hier namelijk een van de belangrijkste Nederlandse musea als het aankomt op kunst uit de Gouden Eeuw. Het Mauritshuis bezit werk van Rembrandt, Vermeer, Hals, Steen, Ruysdael, Rubens – noem maar op. Het museum dankt haar naam aan graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen, die het imposante gebouw aan de Hofvijver in de 17e eeuw liet bouwen. Sinds 1820 is er een museum in gevestigd.
Gebroeders de Witt
De zeventiende eeuw mag in Nederland dan de Gouden Eeuw genoemd worden; tegen het einde van dit tijdperk ging het goed mis. In 1672, het zogenoemde rampjaar, werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aan alle kanten geteisterd door oorlog en rampspoed. Raadspensionaris Johan en zijn broer Cornelis de Witt werden door hun politieke vijanden aangewezen als zondebok voor al het onheil en als gevolg voltrok zich op 20 augustus 1672 een drama. Een woedende menigte stortte zich in Den Haag op de gebroeders de Witt en ze werden op brute wijze gelyncht. Tegenwoordig wordt in het Haags Historisch Museum nog steeds een tong en een teen van de broers bewaard.
Binnenhof
Den Haag heeft natuurlijk de bijnaam Hofstad en dat is niet voor niets. In de dertiende eeuw had graaf Floris IV er al zijn hof; dit bevond zich ongeveer op de plek waar tegenwoordig het Binnenhof staat. De zoon van Floris IV, Willem II, was waarschijnlijk verantwoordelijk voor de bouw van de beroemde Ridderzaal. Tegenwoordig wordt in dit middeleeuwse bouwwerk jaarlijks de troonrede voorgelezen. De rest van het Binnenhof biedt ruimte aan de eerste en tweede kamer en andere overheidsgebouwen.
Koninklijk Den Haag
Ook de koninklijke familie is op veel plekken in Den Haag vertegenwoordigd. De stad kent meerdere paleizen, waarvan het belangrijkste het Paleis Noordeinde is. Dit classicistische gebouw was sinds 1817 het woonhuis van de Nederlandse vorsten, maar met de kroning van koningin Beatrix werd besloten om er een werkpaleis van te maken. Dit is het onder koning Willem-Alexander nog steeds. Hij woont met zijn gezin in paleis Huis ten Bosch, net buiten het Haagse centrum.
Schuin tegenover Paleis Noordeinde staat het Monument koningin Wilhelmina, een beeld van Charlotte van Pallandt, ter nagedachtenis aan koningin Wilhelmina. Op de muur achter het beeld staat het opschrift 'eenzaam maar niet alleen', de titel van de autobiografie van de vorstin.
Vredespaleis
Er is ook een ander soort paleis te vinden in Den Haag. In het Vredespaleis hebben nooit koningen gewoond; dit imposante gebouw ging in 1913 open om een plek te bieden aan wereldwijd vredesoverleg. Tegenwoordig is er onder andere het Internationaal Gerechtshof in gevestigd. Het pand is gebouwd naar een ontwerp van de Franse architect Louis Cordonnier; de symbolische eerste steen werd gelegd in 1907 tijdens de zogeheten Tweede Vredesconferentie van Den Haag.
Hofjes
Net zoals in veel Nederlandse steden vind je in Den Haag nog een groot aantal hofjes. Dit zijn kleine binnenplaatsjes die van oudsher een tehuis boden aan weduwen en arme, ongehuwde vrouwen. Hofjes werden vaak gesticht uit liefdadigheid, door welvarende burgers. Zo ook het zeventiende-eeuwse Hofje van Nieuwkoop, dat werd gesticht door Johan de Bruin van Buijtewech, destijds een van de rijkste inwoners van de stad. Bijzonder aan Buijtewechs hofje was de regel dat alle vrouwen, ongeacht hun religie, er welkom waren. Dit was zeker niet altijd het geval.
Het schilderachtige Heilige Geesthofje uit 1616 is het oudste hofje in Den Haag.
Hotel des Indes
Aan de Lange Voorhout ligt het Hotel des Indes, een voormalig stadspaleis uit 1858. De naam dankt het hotel aan het destijds gelijknamige Hotel des Indes in Jakarta, Indonesië. Het Indonesische gebouw is in de jaren ’70 gesloopt, maar het Haagse Hotel des Indes bestaat nog steeds. Het heeft sinds het in de negentiende eeuw opende vele beroemde gasten gekend; van koningen, prinsen en presidenten tot kunstenaars, artiesten en dansers.
Jantje uit Den Haag
We kennen allemaal het kinderliedje wel: ‘In Den Haag daar woont een graaf, en zijn zoon heet Jantje.’ Dit befaamde liedje bestaat al sinds de vroege negentiende eeuw, maar is in de twintigste eeuw ook op een andere manier vereeuwigd. Sinds 1978 kijkt Jantje namelijk in standbeeldvorm uit over de Hofvijver vanaf de Lange Vijverberg. Hij wijst naar het Binnenhof, waar vroeger immers de graven van Holland zetelden. Den Haag is altijd een belangrijke spil geweest in onze vaderlandse geschiedenis. In standbeelden als die van Jantje, maar ook in de gebouwen, paleizen en vijvers vind je deze geschiedenis overal terug.
Door: Hanna de Vos
Gerelateerde stadswandelingen:
Stadswandeling
Den Haag
Stadswandeling
Koninklijk Den Haag
Hofjeswandeling
Den Haag
